PREGLED ISTORIJE HRIŠĆANSKE CRKVE – I OPŠTI DEO

 

PREGLED ISTORIJE HRIŠĆANSKE CRKVE
OPŠTI DEO
 
III. Širenje hrišćanstva
 
1. Plodovi rada apostola, njihovih saradnika i nastavljača jesu da je već u II v. bilo hrišćanskih opština u svima krajevima rimske države. Osobito ih nalazimo po obalama Sredozemnog mora, odakle vera zahvata dublje u provincije, pa i preko državnih granica. Naročito je napredovalo hrišćanstvo u prokonzularnoj Africi (Kartagina).
No, hrišćanstvo nije raznošeno u svet samo misionarskom propoveđu. U mestima gde je bilo već posejano širio ga je primer krštenih. Dalje, robovi, zanatlije, trgovci, vojnici i drugi „pokretni svet“ raznosili su hrišćanstvo gde god su dospeli.
2. U prvim vekovima hvata hrišćanstvo korena poglavito u oblastima gde se govori grčki. I u prestonici, u Rimu, gde od početka postoji znamenita hrišćanska opština, jeste ta opština uglavnom grčka. – Pretežno primaju u ovom vremenu hrišćanstvo siromašniji i niži društveni slojevi, ali ima hrišćana i među višima i imućnijima. Prvobitno je hrišćanstvo gradska religija i veći gradovi, kao središta kulture i svih drugih pokreta, šire ga u manje i u svoja okolna sela.
3. U hrišćansku zajednicu se stupalo primanjem tajne krštenja. Što dalje, sve se više pazilo na to, da se budući članovi crkve što bolje spreme za krštenje. Poučavani su u veri i vaspitavani u moralnom životu. „Pojedinim hrišćanima je davana dužnost da paze kako žive i šta rade oni, koji hoće k njima da pređu, pa da onda taj prelaz nekima spreče… a druge da voljno prime, te da ih iz dana u dan sve više popravljaju“ (Origen). To prethodno vaspitanje za veru jeste katihumenat. – Samo na taj način se mogla crkva očuvati da u nju ne prodru neznabožačke naravi. – Katihumenske pouke, koje su držane valjda u svakom većem gradu, razvijene su postepeno u prave velike škole hrišćanske nauke i vaspitanja (Aleksandrija).