MISIONARSKA PISMA

MISIONARSKA PISMA
 
231. Pismo
Jednom oštrom partizanu: O hrišćanskom opštežiću
 
Vi se srdite, što je crkva „izneverila svoj prvi komunistički stroj i postala kapitalistička“. Oprostite, ne stoji ni jedno ni drugo. Istina je, da je prva hrišćanska opština u Jerusalimu imala opštežiće, tako da nijedan ne govoraše za imanje svoje da je njegovo, nego im sve bješe zajedničko. Bez nametanja spolja ovo opštežiće poteklo je iznutra iz srca i duše krštenog naroda jer kaže se, u naroda koji vjerova bješe jedno srce i jedna duša. Nigde se međutim ne piše, zašto ovakav stroj društvenog života nije kod hrišćana ostao, ali je jasno i bez pisanja, da je to moralo biti prekraćeno divljim gonjenjima od strane neprijatelja Crkve i zabranom hrišćanskih sastanaka na zajedničku trpezu. Ne, dakle, da hrišćani nisu hteli ostati pri opštežiću, nego, sprečeni, nisu mogli ostati. No društveni stroj opštežića očuvao se u crkvi kroz sve vekove u užem ili širem obimu. On se očuvao u manastirskim kinovijama do današnjega dana, – nigde tako uspešno kao u Svetoj Gori, i u Rusiji sve do najezde bezvernog i prisilnog komunizma. Pitaćete: zašto Crkva nije raširila taj stroj opštežića na ceo narod, i na sve – bar krštene – narode? Zato svakako što spoljne prilike nisu bile povoljne za to, i što svet nije bio zreo za dragovoljno opštežiće. No ako nije bio juče, može biti sutra. Glavno je, da se crkva nije odrekla svog prvobitnog komunalnog ideala, niti ga je ikada od svoje volje prekraćivala i rasturala. Može lako biti, da je po Božijem promislu ono prvo hrišćansko opštežiće bilo samo jedno proročanstvo, ili praobraz, onoga hrišćanskog društvenog uređenja, koje će zavladati među hrišćanskim narodima na kraju vremena.
Netačno je i drugo Vaše tvrđenje, kao da se crkva prilepila uz kapitalizam. Zašto bi to Crkva činila? Kapitalizam ne pomaže Crkvu, nego je drži i pomaže srednji i siromašniji narod. Iz kakvog bi razloga Crkva pomagala kapitalizam, čudi me? Uz prošli Časni Post ja sam pričešćivao narod u jednoj beogradskoj crkvi. Stotine njih se pričestilo. To je bio običan, srednji, Božiji narod, koji se ne naginje suviše ni nad bezdan levičarski niti nad bezdan desničarski, nego gredi srednjim putem. Nijedan kapitalist nije bio prisutan. Nijednog kapitalistu nisam tada pričestio. I to nije izuzetan slučaj. To je pravilo, sa ređim izuzecima. Eto zbog čega je, mislim, proizvoljno i netačno Vaše tvrđenje, kao da Crkva stoji uz kapitalizam. Mir Vam i radost od Hrista.